Web Content Display Web Content Display

fot. Paulina Król

Web Content Display Web Content Display

Zapraszam Cię do zapoznania się z leśnymi opowieściami, które pojawiają się na naszej stronie. Znajdziecie tutaj linki do artykułów o porach roku, zwierzętach, roślinach i grzybach Puszczy Białowieskiej. 

Mam nadzieję, że dowiesz się czegoś nowego i chętnie będziesz tu wracał po więcej leśnych opowieści!

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Spałowanie i zgryzanie – co to takiego?

Spałowanie i zgryzanie – co to takiego?

Zwierzęta leśne mają zimą ograniczony dostęp do pokarmu.

Brak roślin zielnych czy owoców i utrudniony dostęp do świeżych, soczystych gałązek sprawia, że muszą poszukiwać jedzenia gdzie indziej. Często dochodzi wówczas do takich niekorzystnych z punktu widzenia gospodarki leśnej zjawisk jak spałowanie czy zgryzanie.

Spałowanie to zdzieranie przez zwierzynę płową (głównie jelenie i łosie) i żubra kory z młodych drzew leśnych (najczęściej sosen, świerków, dębów, jesionów), co powoduje znaczne szkody w drzewostanach. Szkody polegają na kaleczeniu drzew i osłabianiu ich odporności na infekcje np. grzybowe. To zjawisko obniża odporność drzew, może też być bezpośrednią przyczyną ich zamierania. W wyniku łamania się lub zamierania spałowanych drzew powstają w młodnikach luki utrudniające dalszy prawidłowy wzrost i rozwój drzewostanów. Ponadto uszkodzenie drzew ułatwia wnikanie czynników chorobotwórczych, co ma ujemny wpływ na zdrowotność drzewostanów i wartość techniczną drewna. Spałowaniu zapobiegają grodzenia upraw leśnych, smarowanie drzew preparatami zmniejszającymi atrakcyjność kory lub zakładanie na drzewka specjalnych osłon.

Zgryzanie jest to rodzaj szkody wyrządzanej w gospodarce leśnej przez jeleniowate (łosie, jelenie, daniele i sarny) i zającowate, a także żubry, w młodych drzewostanach. Polega ona na zgryzaniu pędów wierzchołkowych siewek lub sadzonek w odnowieniach i zalesieniach. Długość zgryzania pędów zależy od gatunku zwierzęcia, grubości i stopnia zdrewnienia pędu oraz od pory roku. Sarny zgryzają tylko wierzchołki pędów, natomiast daniele, jelenie i łosie znacznie dłuższe ich odcinki. W najmłodszych odnowieniach często zgryzane sadzonki zostają wyrwane z korzeniami. Spowodowane jest to brakiem siekaczy w górnej szczęce jeleniowatych, które podcinają pędy dolnymi siekaczami i szarpnięciem głowy odrywają górną część pędu. Niekiedy wyrywane są całe rośliny, szczególnie wówczas, gdy są słabo zakorzenione. Grubsze pędy są miażdżone trzonowcami. Miejsce zgryzienia pędu charakteryzuje się nierówną i postrzępioną powierzchnią. Jeleniowate wyrządzają szkody przez zgryzanie głównie wśród kilkuletnich drzewek, różnych gatunków lasotwórczych (np. sosna zwyczajna) i domieszkowych. Zgryzanie drzew przez roślinożerne ssaki przyczynia się do opóźnionego wzrostu młodych drzew, powstawaniu deformacji rozwojowych oraz do obumierania drzew.

By zminimalizować szkody powodowane przez jeleniowate leśnicy m.in. wykładają drzewa zgryzowe, co zapewnia zwierzętom to, co lubią najbardziej – czyli korę, oraz umieszczają sól w tzw. lizawkach. Żubry, nasze największe ssaki, dokarmiane są w ramach projektu "Rozwój metapopulacji żubra w północno-wschodniej Polsce". Nasilenie szkód zależy jednak od wielu czynników m.in. od liczebności zwierzyny oraz zasobności pokarmowej środowiska, w którym zwierzyna ta bytuje, a także – a może przede wszystkim – od warunków, jakie panują zimą. Może w tym roku zima będzie łagodna?

 

(w artykule wykorzystano hasła encyklopedii leśnej)


Web Content Display Web Content Display